Detoxificatie: van klinisch tot thuis

Over detoxificatie

Detoxificatie betekent letterlijk ontgifting (Diaper et al., 2014). Vaak lukt het om zonder medische behandeling te stoppen met gebruik van het middel, maar soms is de onthouding dusdanig ernstig dat professionele hulp nodig is. De klachten en symptomen lopen per psychoactief middel erg uiteen en zijn vaak tegenovergesteld aan het effect dat het middel heeft op het lichaam. Duidelijke somatische onthoudingsklachten komen voor bij alcohol, opioïden, gamma-hydroxybutyraat (GHB) en sedativa. Bij stimulantia, tabak en cannabis komen vaak onthoudingsklachten voor, maar deze zijn doorgaans minder ernstig. De ernst van de onthouding hangt ook af van het co-gebruik, duur van het gebruik, de psychiatrische en somatische toestand, de kwaliteit van de slaap, de leeftijd, de dosering van het middel en de ervaren problemen door het gebruik (American Psychiatric Association, 2013).

Medische interventies zijn erop gericht de onthoudingsklachten zoveel mogelijk te beperken, complicaties van detoxificatie te voorkomen en bijwerkingen van de behandeling te vermijden. Om dit te bereiken wordt tijdens detoxificatie vaak medicatie voorgeschreven. Psychosociale interventies tijdens deze fase hebben als doel de motivatie voor abstinentie te behouden en de motivatie voor vervolgbehandeling en therapietrouw te vergroten (Schippers et al., 2014), zodat de overgang naar ambulante vervolgbehandeling wordt gestroomlijnd. Hoewel het een uitdaging voor de klinische praktijk is om adequaat te reageren op problemen die intensieve medische zorg behoeven, is het ook belangrijk dat de onthoudingsfase niet onnodig of te intensief wordt ondersteund.

Onderzoek naar detoxificatie

NISPA houdt zich vanaf 2000 al bezig met richtlijnontwikkeling voor het verantwoord detoxificeren van psychoactieve middelen en het monitoren van resultaten. Hieronder is meer informatie beschikbaar over de verschillende projecten die nu of in het verleden zijn uitgevoerd.