NISPA Nijmegen Institute for Scientist-Practitioners in Addiction

Monitor thuisdetoxificatie

Uitvoer en monitoring van thuisdetoxificatie: een benchmark

2019 - 2023

Waarom dit onderzoek?

Voor het maken van de keuze tussen een ambulante of intramurale behandeling zijn op basis van klinische ervaring en gegevens uit de literatuur indicatiecriteria geformuleerd voor het gefundeerd bepalen van de behandelsetting, zie richtlijn detoxificatie (Dijkstra et al., 2017). De evidentie voor de gevonden indicatoren in de literatuur is echter zwak. In een literatuurstudie (Nadkarni et al., 2017) werd geconcludeerd dat een ambulant detoxificatieprogramma moet voldoen aan: het hebben van duidelijke indicatiecriteria en medicatieprotocollen,  uitvoer van objectieve metingen van onthoudingsverschijnselen, dagelijkse monitoring van de voorgang,  en aansluiting op psychosociale behandeling na afronding van de detoxificatiefase. Even belangrijk, of nog belangrijker, worden de zorginhoudelijke randvoorwaarden genoemd om complexere ambulante detoxificaties uit te kunnen voeren. Hoe beter de voorwaarden, hoe vaker een ambulante detoxificatie geïndiceerd kan worden. De richtlijn detoxificatie beschrijft de medicamenteuze en psychosociale behandeling, en geeft adviezen voor het vormgeven van consulten en het monitoren van ontwenningsklachten. Hoe de detoxificatie in de praktijk precies wordt uitgevoerd wordt aan de instellingen zelf overgelaten. In de praktijk zijn er vele varianten van detoxificatieprogramma’s ontwikkeld. Ambulante detoxificatie varieert van een wekelijks contact met een arts tot intensieve programma’s waarbij de patiënt dagelijks thuis bezocht wordt, maar ook hier varieert de inhoud tussen instellingen. Verslavingszorginstellingen hebben de behoefte kennis en ervaring uit te wisselen, van elkaar te leren en de resultaten van hun detoxificatieprogramma te evalueren. Daarom is een detoxificatiebenchmark opgezet. Bij de ontwikkeling van deze benchmark zijn we uitgegaan van de volgende uitkomsten-kwadrant: klinische resultaten, patiënttevredenheid, kwaliteit van leven en de kosten van zorg (Walburg, 2003). Vragen die we met de benchmark willen beantwoorden zijn:

  1. Wat is de uitvoerbaarheid van thuisdetoxificatie.
  2. Welke verschillen zijn er tussen locaties en instellingen?
  3. Is thuisdetoxificatie efficiënter dan klinische detoxificatie?
  4. Sluit ambulante detoxificatie aan bij patiënten, omgeving en behandelaren?

Wat doen we?

Het project bestaat uit enkele fasen: In de eerste fasen is een kwalitatieve evaluatie uitgevoerd naar de huidige stand van zaken van het uitvoeren van thuisdetoxificatie. Op basis hiervan zijn adviezen geformuleerd voor een goede inbedding van thuisdetoxificatie in de praktijk. Vervolgens is op basis van het thuisdetoxificatieprotocol van Mondriaan een meer generiek format ontwikkeld voor de uitvoer van thuisdetoxificatie. Na implementatie van dit format in de verslavingsinstellingen is gestart met een monitor waarin instellingen patiënten gedurende de pré-detoxificatiefase, de detoxificatiefase, en één en drie maanden na detoxificatie gemonitord hebben. Er was een basisset met vragenlijsten die elke instelling gebruikte, aanvullend waren er facultatieve vragenlijsten mogelijk.

Wat hebben we gevonden?

Dit project loopt nog, resultaten worden later bekend gemaakt.

Wie zijn betrokken?

Het project wordt door NISPA in samenwerking met Mondriaan, Novadic-Kentron, IrisZorg, Vincent van Gogh en Tactus. Door de duur en vorm van het project hebben er verschillende wisselingen plaatsgevonden in het projectteam. De volgende personen zijn betrokken (geweest):

  • Drs. Anouk Peters (projectcoördinator, NISPA) 
  • Dr. Boukje Dijkstra (projectleider, NISPA)
  • Drs. Jil Laukamp (studentassistent, NISPA)
  • Onderzoeksstagiaires Radboudumc: Benedikt Preysing, Timo Jordens, Christian Zijtveld
  • IrisZorg: dr. Wiebren Markus (onderzoekscoördinator), drs. Mirelle Boshuis - Pol (verpleegkundig specialist), drs. Laura van der Helm (junior onderzoeker/psycholoog), drs. Rens Brunia (arts)
  • Novadic-Kentron: drs. Inge Smans (verpleegkundig specialist), Bo van Hemert (HBO-verpleegkundige), Fanny Kennis (verpleegkundige)
  • Mondriaan: drs. Monique Bongaerts (verslavingsarts), drs. Julia Deuss (verslavingsarts i.o.)
  • Tactus Verslavingszorg: drs. Kathelijne van der Horst (Verpleegkundig specialist ggz), Susanne Swienink (Verpleegkundige MZU), Mandy Bergman (verpleegkundig specialist ggz i.o.)
  • Vincent van Gogh: drs. Sjoerd van den Dam (verpleegkundig specialist ggz), Charlotte Simons (verpleegkundige)
© 2024 Nispa ® alle rechten voorbehouden.