Herstel neurocognitieve functies
Waarom dit onderzoek?
Chronisch en excessief gebruik van alcohol wordt in verband gebracht met het ontstaan van neurocognitieve stoornissen die soms ernstig en irreversibel kunnen zijn. Neurocognitieve stoornissen treden vaak op bij mensen met een stoornis in het gebruik van alcohol en kunnen het succes van een behandeling ondermijnen. Studies laten echter zien dat (gedeeltelijk) herstel van neurocognitieve functies kan optreden bij abstinentie van alcohol. De mate waarin dit herstel optreedt, en welke duur van abstinentie nodig is om tot herstel te komen, is tot op heden onduidelijk. Onderzoek laat uiteenlopende, en soms inconsistente, resultaten zien. Zo zijn er bevindingen bekend die laten zien dat patiënten na een jaar volledig zijn hersteld, maar ook bevindingen van studies die laten zien dat neurocognitieve stoornissen nog steeds bestaan na een jaar abstinentie. Veronderstelt wordt dat een deel van deze bevindingen wordt verklaard door de onderzoeksmethodieken die zijn gebruikt. Onderzoeksvragen worden veelal onderzocht met een cross-sectioneel design, waarmee het niet mogelijk is om betrouwbare uitspraken te doen over het herstel van neurocognitieve functies van een populatie. Een andere reden voor de inconsistente bevindingen lijkt te liggen in het feit dat we momenteel niet goed weten welke andere factoren het herstel van neurocognitieve functies beïnvloed. In de wetenschappelijke literatuur wordt een veelheid aan factoren genoemd (o.a. het aantal eerdere medische detoxificaties, gebruik van meerdere middelen naast alcohol, aantal jaren / hoeveelheden van alcoholgebruik), al is de relatie van een specifieke factor tot het herstel van neurocognitieve functies vaak niet duidelijk.
Samengevat is het van belang om ons begrip van het herstel van neurocognitieve functies te vergroten om passende behandelingen te bieden. Het huidig onderzoek heeft als doel meer inzicht te krijgen op factoren die, naast abstinentie, van invloed zijn, of juist niet, op het herstel van neurocognitieve functies. Hiermee willen we bijdragen aan het doen van effectief onderzoek in de toekomst en tevens de drempel verlagen om longitudinale studies uit te voeren.
Wat doen we?
Een systematische review wordt uitgevoerd met de volgende twee vragen als uitgangspunt. Welke factoren zijn reeds onderzocht? En wat kunnen we zeggen over de invloed van deze factoren op het herstel van neurocognitieve functies bij abstinentie patiënten met een stoornis in het gebruik van alcohol?
Daarnaast worden twee empirische studies uitgevoerd naar de relatie tussen specifieke factoren en neurocognitieve functies na zes weken abstinentie. In dit verband wordt specifiek onderzocht of een relatie kan worden gevonden tussen het aantal eerdere medische detoxificaties en neurocognitief functioneren. Idem wordt een verband onderzocht tussen body mass index en neurocognitief functioneren.
Wat hebben we gevonden?
Dit project loopt nog, resultaten worden later bekend gemaakt.
Wie zijn betrokken?
Het project wordt door Tactus Verslavingszorg in samenwerking met NISPA uitgevoerd. De volgende personen zitten in het projectteam:
- Jeroen Staudt (buitenpromovendus, Tactus Verslavingszorg)
- Boukje Dijkstra (algemeen directeur NISPA, co-promotor)
- Yvonne Rensen (GZ-psycholoog i.o. klinisch neuropsycholoog Korsakov Centrum, co-promotor)
- Jos Egger (hoogleraar contextuele neuropsychologie Donders Institute for brain, cognition and behaviour, promotor)
